Tasalanmayın, Aspendos’un taşları 2000 yıl sonra eski biçimine dönecek
Dünyanın en önemli ekinsel kalıtları arasında sayılan Antik Aspendos Tiyatrosu’ndaki onarım skandalına ilişkin ‘skandal’ bir açıklamada bulunuldu.
Aspendos’taki tarihi tiyatroda bulunan basamaklar özgün taşlar yerine oldukça ‘modern’ görünüm ve kesimde olan beyaz taşlarla onarılmıştı. Antik tiyatroda ortaya çıkan alacalı görüntü önce ziyaretçileri, ardından olayın basına yansıması üzerine ise tüm dünyayı şaşırtmıştı. Basamak ve oturakların özgün koyu gri yerine beyaz mermer kullanılarak onurılmasının antik tiyatronun özgünlüğüne zarar verdiği ileri sürüldü. Kısa süre önce Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali’yle kapılarını açan antik tiyatro Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü tarafından bakıma alındığı öğrenildi. Tarihi tiyatronun Kasım’da Antalya’da gerçekleşecek olan G-20 Önderler Zirvesi’nde ziyaret yerleri arasında yer aldığı ifade ediliyor. Aspendos, her gün çok sayıda yerli ve yabancı gezgini ağırlıyor. Gezginler tarihi yapıda oluşan bozulmadan hoşnut olmadıklarını dile getiriyor.
Bakanlıktan ‘Tarihsel’ açıklama
Eleştiriler üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı açıklama yaptı. Açıklamada; Aspendos Antik Tiyatrosu’ndaki onarım çalışmalarının Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına ‘uygun olarak’ tamamlandığını savunuldu. Açıklamada onarımda kullanılan taşların renginin iklim ve doğa koşullarının etkisiyle zamanla değişerek ‘patina’ oluşturacak ve 2000 yıllık özgün taş malzemeyle aynı renge dönüşeceği belirtildi. Eş deyişle, açıklamada 2 bin yıl sonra taşların ‘şimdiki biçimine’ dönüşeceği bildirildi.
Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü uzmanları denetiminde kullanılan yeni malzemenin iklim ve doğa koşullarının etkisiyle zamanla özgün rengine dönüşeceği belirtilen açıklama şöyle:
‘Antalya’nın Serik ilçesi sınırlarında bulunan Aspendos Antik Tiyatrosu’nun restorasyon çalışmaları, Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararı ile uygun bulunan rölöve, restorasyon, restitüsyon, statik ve elektrik projeleri doğrultusunda yapılmıştır.
Restorasyon projesi kapsamında, Aspendos Tiyatrosu’nun cavea basamaklarının eksik taşlarının tamamlanması uygun bulunmuştur. Bu doğrultuda tiyatronun orijinal basamaklarından numune alınmış ve çeşitli bölgelerdeki taş ocakları araştırılarak söz konusu numunelere uygun taş örnekleri toplanmıştır.
Sonrasında orijinal taşın ve örnek alınan numunelerin analizleri yapılmak üzere laboratuvara gönderilmiştir. Laboratuvar sonuçları doğrultusunda ve Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun yerinde yaptığı inceleme sonucu ‘eksik taşların yerine, laboratuvar testleri sonucu, renk, doku gibi fiziksel özelliklerinin yanında, basınç dayanımı, kütlece su emme, yoğunluk vs mekanik özellikleri ile de özgün taşlara en yakın özelliklere sahip, homojen yapıda, ‘Korkuteli Beji’ rengindeki kireç taşının kullanılması’ kararı alınmıştır.
Bu karar doğrultusunda eksik basamak taşlarının tamamlama uygulamaları Antalya Rölöve ve Anıtlar Müdürlüğü uzmanları denetiminde yapılmıştır.
Ayrıca söz konusu tiyatronun orijinal taşları yaklaşık 2000 yıllık olup çevresel etmenlerle (yağmur, rüzgâr vb.) yıpranmış ve üzeri grileşmiştir. Geçen zaman içerisinde taştaki renk ve doku deformasyonu taşın içine kadar nüfuz etmiştir. Restorasyonda kullanılan taşların rengi iklim ve tabiat şartlarının etkisi ile zamanla değişerek patina oluşturacak ve orijinal taş malzemenin rengini alacaktır.
Bu itibarla yerinde yapılan tüm uygulamalar, restorasyon projesine ve Antalya Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararlarına uygun olarak tamamlanmıştır.’
Bizim Anadolu / 30 Eylül 2015
Paylaşın, dostlarınızın da haberi olsun…
