Stresinizi adım adım yok edin!
Günlük yaşantı içerisinde stresten kurtulamıyoruz belki ama stresi yönetebilmemiz olanaklı.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Gözde Gündoğdu Meydaneri, stres ile baş etmenin yollarını anlattı.
Dengenin bozulduğu duruma organizmanın verdiği yanıt olup kişinin bedensel ve ruhsal dengesini bozucu her uyaran, stres kaynağı olabilir. Olağan sınırlar içindeki stres, uyumu artırıcı olup kişinin yeteneklerini destekleyip motivasyonuna yardımcı olacak bir itici etmen iken, stresin hiç olmaması ya da aşırı olması kişilerde işlevselliği bozuyor. Sürekli hissedilen kronik stres ise vücut sistemlerini etkileyerek, bir takım sağlık problemlerine yol açabilir.
Olumlu olaylar da stres yaratabilir
Stres sadece işsizlik, yas, boşanma, kayıp gibi olumsuz yaşam olaylarında değil, evlilik, terfi, ebeveyn olma, yeni çevreye dahil olma gibi olumlu veya olağan görünen ve uyum gerektiren yaşam olayları sonrasında da olabilir. Hatta stres, yaşam olayı olmaksızın kişinin kendisi ve dış dünyayı algılama biçimi sonucunda da ortaya çıkabilir. Stres oluşturacak yaşam olayı varsa bu olayın niteliği, kişinin olaydan etkilenmesinin sürekli olup olmaması, olayı yönetip yönetememesi ve kişinin zihinsel yapısının da önemi vardır.
Bu yakınmaların nedeni stres olabilir!
Stresli durumda kas gerginliği, çarpıntı, titreme, terleme, yorgunluk, halsizlik, mide ve barsak belirtileri gibi bedensel belirtilerin yanında, mutsuzluk, zevk alamama, kaygı, huzursuzluk, öfke hali gibi duygusal belirtiler, unutkanlık, yoğunlaşma sorunları gibi bilişsel belirtiler, uyku bozuklukları, yeme alışkanlığında değişiklik, alkol ve madde kullanımı gibi davranışsal belirtiler olabilir.
Yönetimi ele alın!
Stresle baş edebilmek için öncelikle söz edilmesi gereken, kişisel etmenlerdir. Kişinin stres kaynağını nasıl algıladığı, buna verdiği tepkiler, başetme becerileri bireyler arası farklılık gösterir. Bazı bireyler, sakin kalıp yapılması gerekeni soğukkanlılıkla yerine getirebilirken, bazılarında kaçınma, stres kaynağı karşısında öfkelenme, ne yapacağını bilememe, donakalma, erteleme gibi tepkiler görülebilir. Stresle başetmede ilk adım, bireyin kendi stresini fark edip kendisinde stres oluşturan durum ile yüzleşmesidir. Sonrasında bu durumu nasıl algıladığına ve stres kaynağına nasıl tepki verdiğine ilişkin farkındalık kazanması, neler yapabileceğine ilişkin strateji geliştirmesi ve elinden bir şeyin gelmediği, stresin kaynağını yönetemediği durumla uzlaşması, yapamayacaklarından vazgeçmesi önerilebilecekler arasındadır. Örneğin, kişi stresini tetikleyen gürültülü, karanlık, sevmediği ortamlardan ya da kendisinde endişeyi tetikleyen kişilerden uzaklaşabilir. O anda kendisine iyi gelen, onu motive eden fikirleri anımsaması, öncesinde durumun üstesinden geldiğini ve o durumdaki duygularını hayal etmesi, kendisi için rol model olan, örnek aldığı kişilerin aynı durumda nasıl davranıyor olacaklarını düşünmesi, yapılabilecekler konusunda yola çıkmak, yönetimi ele almak, bireysel olarak yapılabileceklerden sadece birkaçıdır. Bunun yanında aile ve toplumsal çevrenin desteği, kişinin günlük yaşamını nasıl sürdürdüğü, keyif aldığı etkinliklere zaman ayırması; beslenme ve uyku düzenine dikkat etmek, düzenli bedensel alıştırma yapmak, gevşeme ve nefes teknikleri psikoeğitimi de stresle baş etmede yardımcı olabilecek etkenlerdir. Kişi tüm bunlara karşın stresiyle baş edemiyor ve bu durum yaşamını olumsuz olarak etkilemeye devam ediyorsa kesinlikle uzman desteği alınmalıdır.
İletişim:
damla.karasu@okanhastanesi.com.tr , ece.hersek@okanhastanesi.com.tr
Bizim Anadolu / Sağlık / 26 Ocak 2020
Şu yazı ve haberlerle de ilgilenebilirsiniz:
