Nutuk
Bugün Türkiye’nin düzenine bakıp kendimizi çaresiz ve yılgın hissediyoruz.
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün komutanlığında toprak bütünlüğü ve ulusun egemenliği uğruna can verenlerin özverileri değersiz bulunuyor ve yine onun başlattığı ulusça yücelme çabaları olumsuzca sorgulanıyor. Kanımızca, bugün Türkiye çağdaş uygarlık ilkelerinden kopuyor, demokrasi aşındırılıyor ve tarih doğru yorumlanmıyor.
Bu durumda, Türkiye’yi yaratan Kurtuluş Savaşı gibi bir olguyu öğrenmek, ülkenin kuruluşunu her yönüyle anlamak isteği yeşeriyor yeni kuşaklarda.
Tarihte kim kime kendi eliyle topraklarını vermiş ki atalarımızın adeta böyle davranmış olması bekleniyor. Savaş yıllarında da bu yönde çabalar olmamış değil. Bir başka ulusun mandası (mandat/mandate) altında yaşamak (Halide Edip Adıvar Amerika mandası yanlısıydı), kişisel kazançları demokrasiden üstün tutmak (Çerkez Ethem Yunanistan’a sığınmış) ya da bütün tükenmişliği, yetersizliği ve dış güçlerle işbirliğinde olmasına karşın Saltanatı Cumhuriyete yeğlemek (Kâzım Karabekir, Ali Fuat Cebesoy, Rauf Orbay) verilebilecek örnekler. Şimdi de Türkiye’de cumhuriyet, demokrasi, ve din ile devlet ayrılığı ilkesi yeniden geçersiz olarak düşünülüyor.
Bilgi ve açıklama arayışımıza gelebilecek yanıtı yine Atatürk’te buluyoruz. “Üç ayda yazdığı ve resmi belgelerle desteklediği büyük nutku 15 Ekim 1927’de, Ankara’da, Büyük Millet Meclisi binasında toplanan CHP kurultayında, Cumartesi sabahı okumaya başlamış, 20 Ekim 1927 Çarşamba günü akşamına kadar 6 gün boyunca toplam otuz altı saatte okumuştur”, diye belirtiyor Prof. Emre Kongar.
Kuşkusuz biliyorduk Atatürk’ün nutkunu ama hiç okumamıştık, çünkü zaten yapılması gerekenler gerçekleşmiş ve ülkemiz emin adımlarla ilerliyor, diye düşünmek istiyorduk. 3 ciltlik ve 1927 yılının diliyle yazılan bir eserin tamamını ilk defa okumak da hiç kolay olmazdı.
Prof. Emre Kongar’ın Nutuk adlı kitabını bir arkadaş hediye edince kalbimiz burkularak ilk defa okuduk. Artık Türkiye’de onlarca Nutuk kitabı var ama Kongar’ınki Atatürk’ün Nutuk ile anlatmak istediğinin özünü aktarmış okuyucuya.
Prof. Kongar kitabının Ek bölümünde şöyle bir açıklama sunmuş: “…Nutuk’un Türk Devrim Tarihi Enstitüsü tarafından yayınlanan ve benim bu kitaba esas olarak kullandığım ilk baskılarında, sayfaların sol tarafına girinti içinde, koyu dizilmiş olan konu başlıkları eklenmiştir.
Bu kitapta kullandığım bölümleri o konu başlıkları arasından seçtim.”
En önemli olduğunu düşündüğü konuları kitabına almış Prof. Kongar ve bugünün Türkçesiyle yazmış Atatürk’ün ifadelerini. Sözü Ata’ya devretmeden de kısa yorumlar ve açıklamalar getirmiş konulara.
Bugün ülkede olabilecek eksiklikler Atatürk’e malediliyor, ömrü vefa etmediğinden yapılamayanlara ya da devrin gereği uygulamalara Türkiye’nin başarısızlıkları ekleniyor ve tüm bu olumsuzluklar Atatürk’ün omuzları yükü taşıyamamıştır ve kendisi neden olmuştur gibi yansıtılmaya çalışılıyor.
Türk devrimi çok özeldir. Tarihte benzeri yoktur. Dileriz ki Nutku okuyalım ve okutalım. Oradan yola çıkarak Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş tarihini tanıyalım.
Beste Barki / İlk Defa / 1 Kasım 2018
