Kebek’te değişime evet, maceraya hayır
Kanada’nın Fransızca konuşulan İli Kebek’te 42. genel seçimler gerçekleştirildi.
Kanada’nın Fransızca konuşulan İli Kebek’te 42. genel seçimler gerçekleştirildi.
Aradaki bir buçuk yıllık Kebek Partisi (PQ)’nin azınlık iktidarını saymazsak, 14 yıldır iktidarda bulunan 150 yıllık Liberal Parti, tarihinin en büyük yenilgisini aldı.
Kebek seçmeni sadece Liberal Parti’ye değil, onun yanında Kebek Partisi’ne de önemli bir uyarı verdi.
Kebekliler iktidarı pinpon topu gibi aralarında paylaşan bu iki partiye bir ders verircesine muhalefet sıralarına gönderdi ve yeni bir parti, Kebek Gelecek Koalisyonu (CAQ)’nu seçti.
Sonuçlar: CAQ 74, PLQ 32, QS 10, PQ 9.
Ancak Kebek Gelecek Koalisyonu’na (CAQ) yeni bir parti demek ne kadar doğru olur, tartışılır.
O nedenle başlığımızda ‘değişime evet, maceraya hayır’ dedik. Çünkü seçimlerde 74 milletvekili çıkaran CAQ, önderliğini Mario Dumont’nun yapmış olduğu (ki, okuldan yeni çıkmış genç bir siyasetçiydi parti başkanı olduğunda) sağcı Kebek Demokratik Eylem Partisi (ADQ) ve sosyal demokrat Kebek Partisi (PQ)’nden ayrılanların 2012 yılında bir araya gelip oluşturduğu bir parti.
Eş deyişle, yeni bir oluşum değil; dahası, bünyesinde bakanlık yapmış milletvekilleri bulunan deneyimli bir parti sayılır.
Liberal Parti (PLQ) özellikle Montreal’in batısında oturan, İngilizce konuşan seçmenden ve göçmen oylarından aldığı oylarla bir anlamda 32 milletvekili çıkararak onurunu korudu ancak, iki sosyal demokrat partiden biri olan Kebek Partisi (PQ), Kebek Dayanışma Partisi (QS)’yle girmiş olduğu kavgadan yenik çıktı ve ancak 9 milletvekili çıkardı.
Seçimin kazananı François Legault’nun Kebek Gelecek Koalisyonu’ndan başka ikinci olarak Dayanışma Partisi (QS) oldu; milletvekili sayısı 10.
Kebek Dayanışma Partisi sol oluşumların bir araya gelip partileştiği bir kurum ve Kebek’te yeni, ilerici bir kuşağı temsil ediyor.
Ancak bu seçimlerde eş-sözcülerinden Manon Massé’nin dediği gibi Plateau Mont-Royal partisi olmadığını kanıtladı ve Montreal dışında da kendini gösterdi.
Dolayısıyla Pazartesinden bu yana, Kebek siyaset çevrelerinde ve basın-yayınında CAQ’ın iktidarından çok QS’nin Montreal dışındaki başarısından söz ediliyor.
Liberal Parti’ye bir ders vermek isteyen Kebek seçmeni, Lévesque’lerin, Landry’lerin, Parizeau’ların partisi PQ’ye de hırçınlığını ve bir türlü kendini toparlayamamasını bağışlamadı; ancak dahaca tam olarak kendini kanıtlayamadığı için maceraya atılmadı ve oyunu QS’den çok Legault’nun CAQ’ına yönlendirdi. Çünkü orada deneyimli siyasetçiler ve bürokratlar vardı.
Ama QS’ye de göz kırpmaktan kendini alamadı…
***
Burada Türkiye’deki gibi olmuyor; siyasal bir sorumluluk ahlakı var. Örneğin sonuçlardan kendisini sorumlu tutan PQ’nün önderi Jean-François Lisée Genel Başkanlık’tan ayrıldığını açıklarken, Başbakan ve Liberal Parti önderi Philippe Couillard da siyasi geleceğini sonlandırabileceğinin işaretini vererek, birkaç gün düşünmek istediğini bildirdi.
Yahu bunlar neden koltuk sevdalısı değiller ki!? Neden kendilerini Japon yapıştırıcıyla koltuğa bağlamazlar…
Yok canım, bunlar siyaseti öğrenmek için Baykal’dan, Erdoğan’dan, Kılıçdaroğlu’ndan ve de Bahçeli’den ders almalılar bence (!)…
Kebek Ulusal Meclisi’nin % 40’ı kadın
Kebek seçmeni yüzde kırka varan bir oranla kadınları meclise göndererek farkı fark ettirdi. Tüm partilerde önemli oranda kadın siyasetçi toplumu temsil edecek.
Bunun adına uygarlık mı dersiniz, kadınların toplumda ve siyasette sorumluluk alması mı, yasalarını buna göre düzenlemesi mi dersiniz, ne derseniz deyin; bence bunun adına ‘demokrasimsi’ değil, ‘gerçek demokrasi’ deniyor…
Öte yandan şunu da belirtmekte yarar var; siyasete sırtını dönen toplumun önemli bir kesimi sandığa gitmedi. Katılım bir önceki seçimde (2014) % 71 iken, bu seçimlerde % 67’ye geriledi. Bu oran 2008’deki % 55,43’ü saymazsak, 90 yıldan bu yana % 70’in altına gerileyen en düşük katılım oranı. 1927 yılında Kebek seçmeninin yalnızca % 56,38’i sandıklara gitmişti.
Sözler tutulsun!
Seçmen yeni hükümete kampanyalarda verdiği sözleri tutmasını isterken, siyaset dünyası da seçim öncesi Legault’nun PQ ve QS ile anlaşmaya vardığı gibi seçim yasasında değişikliğe gitmesini bekliyor.
Başbakanlığa gelecek olan François Legault, 17 Ekim’de yürürlüğe girecek olan kenevir içimini de en az 21 yaşına yükselteceklerinin işaretini veriyor.
Esrarın ham maddesi olan kenevirin yetiştirilmesi, satışı ve içimi bu yıl başlarında Federal Hükümetçe serbest bırakılmıştı.
Ayrıca Legault’nun göçmenliği sınırlamak istemesi de kampanyalardan akılda kalan bir başka konu…
Kebek’i zor günler mi bekliyor?
Ömer F. Özen / Gözleyi, gözleyi… / Bizim Anadolu / 03 Ekim 2018
Paylaşın, dostlarınızın da haberi olsun…
