Kebek laikliği onayladı
Uzun bir süredir tartışılan laiklik konusunu Kebek Gelecek Koalisyonu (CAQ) iktidarı 16 Haziran akşamı Ulusal Meclis’teki uzun bir oturumun ardından bir yasayla sonuçlandırdı.
11 yıl önce hazırlanan Bouchard-Taylor Yazanağından sonra yeniden gündeme gelen laiklik, 21 sayılı yasa tasarısının onaylanmasıyla sonuçlandı.
Buna göre Kebek’te devletin onay orununda bulunan yargıç, polis, öğretmen ve okul yöneticileri gibi yetkililer görevlerini yerine getirirken herhangi bir dinin simgesini taşıyamayacaklar.
Geçen yılın 1 Ekim’inde seçimleri kazanarak iktidara gelen Kebek Gelecek Koalisyonu (CAQ), daha önce Kebek Partisi (PQ) zamanında gündeme gelen ve sert tartışmalara neden olan devletin laikliği konusunu yeniden gündeme getirdi. 16 Haziran’da muhalefet partilerinin engellemelerini sonuçsuz bırakmak için uygulamış olduğu ‘kuralları askıya alma’ yöntemiyle tasarıyı oya sundu ve 35’e karşı 73 oyla yasayı geçirtti.
Ulusal Meclis’te yasanın onaylanmasında CAQ’a PQ destek verirken, Liberal Parti (PLQ) ve Kebek Dayanışma Partisi (QS) karşıt oy verdi.
Yasanın bu biçimiyle geçmesini Liberal Parti ve Kebek Dayanışma Partisi, Kebek için kara bir gün olarak nitelerken, CAQ ve PQ yıllardır sürüncemede kalan bu konu da çözülmüş oldu dedi.
Liberal Parti’den Helene David’in uzun konuşması milletvekili arkadaşlarınca coşkuyla alkışlanıp kutlanırken, Kebek Dayanışma Partisi (QS) milletvekilleri ise karşıt oy verirken toplu olarak Kebek bayrağını gösterdiler ve ‘Kebek’i böldünüz’ tepkisinde bulundular.
Yasa ne getiriyor?
21 sayılı yasa değiştirilmiş biçimiyle şu anda devlette sözleşmeli olarak görev yapan ve dinsel simge taşıyanlara aynı görevde kaldıkları sürece dokunmayacak, ancak bu yetkililer herhangi bir biçimde görevlerini değiştirdiklerinde yeni yasaya uymak zorunda kalacaklar.
Kimler bu yasaya uymak zorunda?
Söz konusu yasaya göre yetkili onay konumunda olan yargıçlar, yüksek yargıçlar, savcılar, her düzeydeki polisler, ilk ve orta öğretimdeki öğretmen ve okul yöneticileri bu yasaya bağlı olacaklar.
Söz konusu yasaya göre herhangi bir dinin simgesi sayılan giysi, takı ve baş bağlama yöntemleri yasak olacak.
Buna göre, söz konusu orunlarda bulunanlar, örneğin Müslüman kadınların başörtüsü, Hıristiyanların Haçı, Musevilerin Davut Yıldızı ve Kippası, Sihlerin türbanı ve hançeri gibi dinsel simgeler taşıyamayacaklar.
Devletin yansız ve tüm dinlere karşı eşit konumda olmasının Kebek’in uzun zamandan beri bir sonuca bağlanması gerektiğini dile getiren Başbakan François Legault, zaten en az beş yıl Liberal Parti ya da Kebek Dayanışma Partisi’nin iktidara gelemeyeceğini ve onların da bu yasayı değiştiremeyeceklerini belirtti.
Radio Canada’ya konuşan Başbakan Legault, Kebeklilerin yüzde 70’inin bu kararı onayladıklarını, ancak bu arada bazı kesimlerin sokaktaki yurttaşa da karışmasının önünü kestiklerini bildirdi.
Protestolar gecikmedi
Kararın ardından 60 kadar kişi ertesi gün Başbakan Legault’nun yazıhanesi önünde gösteride bulunurken, Montreal’de sokağa çıkan ve çoğunluğunun başörtülü Müslüman kadınların olduğu göstericiler ise CAQ hükümetini ırkçılıkla suçladı.
Öte yandan merkezleri Ontario’da bulunan Kanada Ulusal Müslümanlar Konseyi (CNMC), Kanada Sivil Özgürlükler Birliği (ACLC) ve gelecek yıl okulunu bitirecek olan ve öğretmenlik yapmayı düşünen başörtülü öğrenci Ichrak Nourel Hak adına savunmanları Catherine McKenzie tarafından Yüksek Mahkeme’ye bir dava dilekçesi sunuldu.
Yasanın askıya alınması ve sonrasında geçersiz sayılması istenen dava dilekçesinde, yasanın Kanada ve Kebek Yurttaşlık Hakları Bildirgesi’ne aykırı olduğu, bunun ırkçılık ve din ayrımcılığı olduğu savunuldu.
Ulusal Meclis’teki Haç ne olacak?
Laiklik tartışmalarının ortasında bulunan Kebek Ulusal Meclisi’nde Başkanlık kürsüsünün arkasında asılı bulunan ve 1936 yılında Başbakan Duplessis zamanında oraya konulan Haç birçok kez söz konusu edilmiş, bunun kültürel bir miras olduğu savunulmuştu.
Ancak Mart sonunda verilen bir önergeyle ve tüm partilerin katılımıyla oylanan tasarı, laiklik yasasının onaylanmasından sonra Genel Kurulun toplanmış olduğu Mavi Salondan alınıp Meclis’te başka bir yere asılması kararlaştırılmıştı.
Edinilen bilgilere göre, söz konusu haç, Meclis’in yeni döneminin başlangıcı olan güz döneminde başka yere taşınacak.
Bizim Anadolu / 19 Haziran 2019
