Ekranlar Gözlerimize Zarar Veriyor

Kendimizi ve sevdiklerimizi korumak için evde kalmaya gayret gösterdiğimiz bugünlerde, oyalanmak için elimizden sayısal ekranları düşürmediğimiz bir gerçek. Kimimiz sosyal medya üzerinden saatlerce hikâyelere bakıyoruz, kimimiz ise tabletten dönem dönem dizi izliyoruz. Üstelik uyuma ve uyanma saatlerimizin birbirine karışmasıyla beraber telefon, tablet ve bilgisayar karşısında geçirilen saatler de uzuyor. Bu noktada hayatımızda önemli yeri olan sayısal ekranların, göz sağlığımız üzerindeki etkilerini konuşmak ve gerekli önlemleri almak oldukça önemlidir.
İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Göz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Başak Bostancı açıkladı.
Bu belirtilerle başlıyor
“Sayısal Ekrana Bağlı Göz Yorgunluğu” sendromu; bilgisayar, telefon ve tablet kullanımı esnasında veya ardından ortaya çıkan bir dizi, göz ve görme ile ilgili sorunu içermektedir. Bu durumun belirtileri, çok çeşitli olmakla birlikte en sık görülenleri; gözlerde bulanıklık, yorgunluk, ağrı, yanma, batma, kuruma veya sulanma, kızarıklık, odaklama zorluğu, çift görme, yazı karakterlerinin veya grafiklerin etrafında ışık hareleri görmek ve ışık duyarlılığı olarak sayılabilir.
Göz sağlığınızı ciddi biçimde etkileyebilir
Bu sorunlar çoğu kişide bilgisayar veya ekran kullanımına ara verilmesi ile hafiflerken, özellikle altta yatan kuruluk, alerji gibi sorunları olan hastalarda var olan hastalığın bulgularının artmasına yol açarak yaşam niteliğini ve göz sağlığını bozabilmektedir. Tüm bu belirtilerin görülme sıklığı ve şiddeti kişinin göz numarası, genel sağlık durumu ve alışkanlıklarından etkilenebileceği gibi, odanın ışıklandırılması ve nemi gibi pek çok çevresel etmen de belirtilerin şiddetinin belirlenmesinde rol oynar.
Gözlerimizi sayısal ekranların zararlarından nasıl koruruz?
Sayısal göz yorgunluğu sendromu ile baş ederken ilk yapılması gereken nedenlerin ortadan kaldırılması olacaktır.
– Ekran karşısında geçirilen süre, belirtilerin ciddiyetinde önemli rol oynar. Yapılan çalışmalarda ekran karşısında 4-6 saatten fazla zaman harcayan kişilerde bu şikâyetlerin daha ciddi ve sık ortaya çıktığı saptanmıştır.
– Göz numaralarının doğru tespit edilmesi, özellikle 40 yaş sonrası yakın görmenin bozulmasıyla beraber ortaya çıkan yakın gözlüğü ihtiyacının giderilmesi, sayısal ekran karşısında yaşanabilecek pek çok sorunun çözümü olabilmektedir. Ekran karşısında 6 saatten uzun zaman geçiren kişilerin, gözlüklerine özel filtrelerin ve yansıma önleyici kaplamaların uygulanması önerilebilir.
– Normalde dakikada 12-16 defa göz kırpan insan, ekran karşısına geçtiğinde en fazla 6-8 defa arasında göz kırpar. Bu da, gözlerde buharlaşmaya bağlı göz kuruluğunu artırır. Ekran filtrelerinin kullanımı hem göz kırpma sayısındaki azalmayı engeller hem de yansıma ve kamaşmayı azaltır.
– Göz kuruluğu olan ve şu anda yapay göz yaşı damlaları kullanan kişilerin ilaçlarına devam etmeleri, şikâyetleri artarsa göz doktorlarıyla iletişime geçmeleri önemlidir. Ekran karşısında uzun süre kalan kontak lens kullanıcılarının ise yanma ve kızarıklık gibi şikâyetlerinin, sayısal göz yorgunluğu sendromuna mı yoksa lens kullanımıyla ilgili farklı bir soruna mı bağlı olduğunun değerlendirilmesinin ise mutlaka göz doktoru tarafından yapılması gerekmektedir.
– Tüm bu önlemleri alırken çevresel etmenleri de es geçmemek gerekir. Parlak ışıklar, ekrandan göze direk yansıyan güneş ışığı ve tepe floresan lambaları çoğunlukla kamaşmaya yol açarak gözlerde rahatsızlık yapar. Çok parlak ya da çok karanlık odada ekrana bakan kişilerde, göz yorgunluğuna daha sık rastlandığı bilimsel çalışmalarla ortaya konmuştur. Ekran parlaklığı ortam aydınlatmasıyla benzer olmalı ve kontrast ise mümkün olduğunca artırılarak, ortaya çıkabilecek göz yorgunluğu en aza indirilmeye çalışmalıdır. Bilgisayarların gözlerden yaklaşık olarak 90 cm uzaklıkta olması, ekranın orta noktasının göz seviyesinin yaklaşık 15 cm altında olması kurumayı önlemeye yardımcı olabilir. Gözlere çok yakın tutulan tablet veya cep telefonlarının ‘akomodasyon’ denen yakın görme çabasını artırarak gözlerde yorulma, şakak ve baş ağrısı gibi şikâyetlere yol açabileceği unutulmamalıdır.
– Bunlara ek olarak ekran üzerindeki kir ve toz, gözlerde kamaşmayı artırır. Her türlü sayısal ekranın ve kullanılan gözlük camlarının temiz tutulması da şikâyetlerin en aza inmesinde önem taşır.
– Tüm bunların yanı sıra kişilerin gün içinde uygun miktarda sıvı almaları, beslenmelerinde ‘esansiyel’ yağ asitlerinin ve vitaminlerin dengeli bir biçimde yerine getirilmesi, uyku düzeninin korunması önemlidir. Ortam ısıtmasının uygun ayarlanması, klima ile havalandırılan evlerde gözlerin kurumasının engellenmesi için ortam nemlendiricilerinin kullanılması da alınabilecek önlemler arasında yer alır.
Başta da söylediğimiz gibi sayısal ekranların hayatımızda önemli bir rolü olduğu gerçek. Ama tablet ve telefonlarla geçireceğimiz zamanı göz sağlığımızı korumayı unutmadan kararlaştırmak hayat kalitemizi artıracak gibi görünmektedir.
Sağlığınız / Bizim Anadolu / 07 Haziran 2020
Şu haber ve yazılarla da ilgilenebilirsiniz: