Çam Ağacı Süsleme Geleneği Nereden Geliyor?
Çam ağacı süsleme ve Noel Baba geleneği…
Ünlü Sumer tarihi uzmanı Muazzez İlmiye Çığ çam ağacı süsleme geleneğinin nereden kaynaklandığını tarihsel verilere dayanarak açıkladı.
Muazzez İlmiye Çığ’ın bu konuda söyledikleri şunlar:
Hıristiyanların İsa’nın doğuşu olarak kutladığı Noel bayramı, çok eski Türklerin yeniden doğuş bayramıdır.
Türklerin, tek tanrılı dinlere girmesinden önceki inançlarına göre, yeryüzünün tam ortasında bir Akçam ağacı bulunuyor.
Buna hayat ağacı diyorlar. Bu ağacı, motif olarak bizim bütün halı, kilim ve işlemelerimizde görebiliriz.
Türklerde güneş çok önemli. İnançlarına göre gecelerin kısalıp gündüzlerin uzamaya başladığı 22 Aralık’ta gece gündüzle savaşıyor. Uzun bir savaştan sonra gün geceyi yenerek zafer kazanıyor.
İşte bu güneşin zaferini, yeniden doğuşu, Türkler büyük şenliklerle Akçam ağacı altında kutluyorlar.
Güneşin yeniden doğuşu, bir yeni doğum olarak algılanıyor.
“Doğum, Güneşin yeniden doğuşu”
Bayramın adı NARDUGAN
(Nar=güneş,
Tugan, dugan=doğan)
Doğan güneş.
Güneşi geri verdi diye Tanrı Ülgen’e dualar ediyorlar.
Duaları Tanrıya gitsin diye ağacın altına hediyeler koyuyorlar, dallarına bantlar bağlayarak o yıl için dilekler diliyorlar.
Bu bayram için evler temizleniyor, güzel giysiler giyiliyor, ağacın çevresinde şarkılar söyleyip oyunlar oynuyorlar.
Yaşlılar, büyük babalar, nineler ziyaret ediliyor, aileler bir araya gelerek birlikte yiyip içiyorlar.
Yedikleri; yaş ve kuru meyveler, özel yemek ve şekerleme.
Bayram, aile ve dostlar bir araya gelerek kutlanırsa ömür çoğalır, uğur gelirmiş.
Akçam ağacı yalnız Orta Asya’da yetişiyormuş.
Hıristiyanlığın doğduğu Filistin’de bu ağacı bilmiyorlar
Filistin’de bu ağacı bilmezlermiş. Bu yüzden olayın Türklerden Hıristiyanlara geçtiği ve bunu da Hunların Avrupa’ya gelişlerinden sonra onlardan görerek aldıkları söyleniyor. İsa’nın doğumu ile hiç ilgisi yok.
Noel Baba değil, Ayaz Ata
Can Yücel ne güzel demiştir; ‘bizim Demreli Niko Batı’ya Noel Baba’ oldu diye.
Antalya’ya yakın Demre köyünde yaşayan iyilik sever ve çocukların sevgilisi yaşlı Nikolas Batı dünyasında Hıristiyan geleneğine Noel Baba ya da İskandinav ülkelerinin Hıristiyanlık öncesi bir söylence adı Santa Claus olarak girdi.
Bu nedenle Batı geleneğinin dünyaya yayılmasından sonra neredeyse tüm toplumlarda Noel Baba, Santa Claus, Saint Nicholas, Saint Nick, Father Christmas, Kris Kringle, Santy ya da sadece Santa olarak anılan kişinin eski Türklerde karşılığı Ayaz Ata’ydı.
Ayaz Ata diye bilinen bu söylence kahraman, özellikle Kazak, Kırgız Türkleri’nde ve Türkmenlerde Soğuk Hanı olarak da tanımlanıyor.
Türk, Altay ve Orta Asya söylencelerinde bolca sözü edilen Ayaz Ata’yı şimdilerde ayakta tutmaya çalışan ve felsefesini yaşatmak isteyenlerin sayısı oldukça çok olsa da, yüzyıllarca Türk dünyasınca yeterli ilgiyi görememiş ve kuşaklar geçtikçe unutulmaya yüz tutmuş.
Gazi Üniversitesi Türk Sanatı Topluluğu’nun öne sürdüğü savlara göre, Ayaz Ata Türk söylencelerinde sözü edilen, soğuk kış aylarında ortaya çıkan, kimsesizlere ve açlara yardım eden bir ermiş kişidir.
Bizim Anadolu / 18 Aralık 2015
Paylaşın, dostlarınızın da haberi olsun…
